چرا بطن عده ای از خانمها بعد از پروسه ٔولادت بزرگ باقي ميماند؟
وجود از مجموع کتلات (عضلات، شحم و استخوان ها)، اجواف/خالیگاه ها(جوف صدر و جوف بطن) و مایعات (خون و مایع بین الحجروی)، شکل گرفته است. یکی از این اجواف، جوف بطن/شکم است، که معده، جگر، طحال، پانقراس، روده های کوچک و بزرگ، کلیه ها (گرده ها)، مثانه، پروستات (در مرد ها)، و رحم (در خانم ها) را در خود جا داده است. بطور خلاصه میتوان گفت که جوف بطن در برگیرنده ملحقات سیستم هضمی و سیستم بولی تناسلی میباشد.
طوریکه گفته شد، بطن یک ساختمان مجوف است. در قسمت بالا از جوف صدر توسط پرده حجاب حاجز جدا گردیده است و در پائین با حوصله مجاورت دارد.
مجموعهٔ از عضلات در بطن قرار دارد، که بمثابه دیوار بطنی قبول گردیده است. این عضلات در مقابل فشار/کشش های معین که بنابرعوامل مختلف درداخل بطن ایجاد میگردد از خود عکس العمل ارتجاعی نشان میدهد تا فضا بطنی را در موقع نیاز وسعت بخشد. اما بخاطر باید داشت که ایجاد قوه کششی بیش از حد و متداوم در بطن سبب می گردد تا عضلات بطنی از همدیگر جدا شده و زمینه را برای بزرگ شدن یا کشال شدن بطن نزد شخص مساعد سازد، که این حالت در طبابت به اصطلاح Diastasis Rectiیاد می گردد.
دلایلی که سبب جدا شدن عضلات بطنی ازهم میشود قرار ذیل است؛
حمل، جنین بزرگ، چند گانگی ها و حمل های متعدد
برداشتن اجسام وزمین
تمرینات ثقیل سپورتی که سبب تزاید فشار داخل بطنی میګردد.
افزایش سن و ضعیفی عضلی
التهابات احشای بطنی و حوصلی
جراحی های بزرگ بطنی
ارثیت
افزایش وزن
میکانیزم بزرگ شدن بطن نزد خانم ها بعد از ولادت طفل قرار ذیل می باشد:
بعضی ازساختمانهای بدن مانند رحم و مثانه میتواند چندین برابرحجم خود بزرگ گردند، بطور مثال رحم الی ۵۰۰ برابر حجم اش در زمان بارداری میتواند بزرگ شود یا وسعت یابد. با بزرگ شدن رحم که آشیانه جنین پنداشته میشود، فضا بطنی نیز باید متوسع گردد.
حمل یا بارداری پروسهٔ ست که طی آن جنین در رحم مادر به نشونمای خویش تا هفته های ۴۰ – ۴۲ دوام میدهد، که با نشونمای تدریجی جنین در رحم طوریکه گفته شد، باید فضا بطنی مادر حامله نیز متوسع گردد تا پروسه رشد جنین در رحم بطور نارمل اش صورت بپذیرد. به این منظورعضلات Rectus که بطور طولانی بدو‌طرف خط متوسط در بطن از استخوان حوصله در پائین الی استخوان های قفس سینه در بالا امتداد داشته از همدیگر جدا شده و زمینه را برای توسع بطنی در جریان پروسه حمل نزد خانم ها ببار میآورد.
باید خاطر نشان شود که با ختم پروسه حمل عضلات Rectus الی هفته هشتم دوباره باهم متوصل شده وهمان است، که بطن مادر دوباره بحالت نورمال اش برمیگردد.
زمانیکه عضلات Rectus راست و چپ که بشکل طولانی در بطن قرارگرفته، با گذشت هشت هفته بعد از پروسه ولادت دوباره باهم متوصل نگردد درین صورت بطن مادر بزرگ باقی میماند، که این حالت توأم با درد های نواحی کمر و نواحی حوصلی همراه است. درد زمانی تشدید میگردد که خانم کوشش نماید تا اشیای سنگین را از روی زمین بردارد، همچنان نزد بعضی از خانم ها مشکل عدم کنترول مثانه نیز گزارش داده شده است.
* یک خانم چطور بداند، که عضلات بطنی اش از هم جدا شده اند؟
فهمیدن این حالت کار دشواری نیست، طوریکه خانم به روی زمین که پا ها از قسمت زانو نیزبسته باشد بخوابد، با کف دست چپ سر خود را طوری استناد دهد، که سر قدری از زمین بلند نگهداشته شده باشد. با انگشتان دست راست (دو یا سه انگشت)، در قسمت خط وسط بالاتر از سره/ناف فشار وارد گردد.
* مادر با حس، حس خواهد کرد که آیا فاصله موجود است یا خیر ؟!
اگرانگشتان دربین خالیگاه فرو رود و جابجا گردید، این بدین معنیست، که عضلات Rectus از هم جدا بوده وعلت بزرگ بودن بطن ایشان نیز همین جدا بودن عضلات بطنی میباشد.
نکاتی که خانم ها بعد از ختم پروسه حمل بدان توجه مبذول بدارند:
طوریکه گفته شد عضلات بطنی طی هشت هفته بعد از ولادت طفل دوباره باهم متوصل می گردد، و بخاطر اینکه پروسه توصل عضلات منظم و بدون اخلال انجام بپذیرد مادران باید به نکات آتی توجه جدی مبذول بدارند:
استفاده از شکم بند با فشار متناسب
جلوگیری از پرخوری بیش از حد
اجتناب از انجام تمرینات ثقیل سپورتی، که سبب تزاید فشار داخل بطنی میگردد.
کوشش گردد، تا برای برخواستن از بستر، نخست مادر به یک پهلو خود را تغیر وضعیت داده، بعد از بستر خویش برخیزند (بااین روش از ایجاد فشار بطنی جلوگیری می گردد.)
ایجاد وقفه بین ولادت ها
اجرای تمرینات که برای تقویت عضلات بطنی مفید تمام میشود (خانم بر روی زمین چهار زانو نشسته نفس عمیق بگیرد، طوریکه بطن را بطرف داخل و بالا بکشاند، در این حالت نفس خویش را برای ده ثانیه قید بدارد. این تمرین روزانه ۱۰ مراتبه از طرف صبح و شام انجام گردد).
اخذ شاور با آب نسبتا ً سردتر
آیا انجام پروسه جراحی برای رفع این مشکل لازمی است ؟
اجرای عمل جراحی برای رفع این مشکل از جمله پروسیچر های جراحی زیبایی یا Cosmetic Surgery محسوب میشود. خانم میتواند، در صورت عدم برگشت بطن به حالت نارمل با وجود رعایت نمودن مواردی که در فوق ذکر گردید عمل جراحی را بخاطر در نظر گرفتن زیبایی اندام بدن انجام دهد.
عملیه جراحی که برای این مقصد انجام میگردد یک عملیه ساده جراحی بوده و بهتر است تا با انجام دادن عمل جراحی برای اصلاح حالت فوق شحم اضافی بطن نیز برداشته شود.
