مقالات

سردردی مزمن نوع تنشن

سردردی های تنشی یا Tension Headaches

سردردی‭ ‬شایع‭ ‬ترین‭ ‬نوع‭ ‬درد‭ ‬و‭ ‬شکایت‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬دلایل‭ ‬عمدهٔ‭ ‬عدم‭ ‬حضور‭ ‬در‭ ‬کار‭ ‬یا‭ ‬مکتب‭ ‬و‭ ‬مراجعه‭ ‬به‭ ‬داکتر‭ ‬میباشد‭. ‬گمان‭ ‬میرود،‭ ‬که‭ ‬سترس،‭ ‬تنش‭ ‬عضلی،‭ ‬عوامل‭ ‬ارثی‭ (‬جنیتک‭) ‬و‭ ‬فکتورهای‭ ‬محیطی‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬نقش‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬طبق‭ ‬احصائیهٔ‭ ‬سال‭ ‬۲۰۱۶م‭ ‬تعداد‭ ‬مصابین‭ ‬سردردی‭ ‬حدود‭ ‬۳‭ ‬میلیارد‭ ‬نفر‭ ‬تخمین‭ ‬زده‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬جمله‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬1.89‭ ‬میلیارد‭ ‬و‭ ‬سردردی‭ ‬مایګرن‭ ‬1‭.‬04میلیارد‭  ‬مصاب‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬میدهد‭.‬

محققین‭ ‬تخمین‭ ‬میکنند،‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‭ ‬امریکا‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬۳‭ ‬شخص‭ ‬کاهل‭ ‬۲‭ ‬نفر‭ ‬مصاب‭ ‬سردرد‭ ‬تنشی‭ ‬میشوند‭. ‬اما‭ ‬سردردهای‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬کمتر‭ ‬شایع‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬تقریباً‭ ‬۳‭ ‬فیصد‭ ‬بزرگسالان‭ ‬را‭ ‬ماؤف‭ ‬میسازد‭.‬

سردردی‭ ‬تنشی،‭ ‬بخصوص‭ ‬شکل‭ ‬مزمن‭ ‬آن،‭ ‬باوجودی‭ ‬که‭ ‬ماهیت‭ ‬سلیم‭ ‬دارد،‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬معیوبیت‭ ‬قابل‭ ‬ملاحظه‭ ‬نزد‭ ‬مریضان‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬بار‭ ‬سنگینی‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬بر‭ ‬جامعه‭ ‬تحمیل‭ ‬کند‭.‬

سردردی‭ ‬عمدتاً‭ ‬به‭ ‬دو‭ ‬دسته‭ ‬تقسیم‭ ‬میشود‭:‬

‭- ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬ابتدایی‭ ‬Primary Headaches

‭ – ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬ثانوی‭  ‬Secondary Headaches

در‭ ‬در‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬ابتدای،‭ ‬خود‭ ‬سردردی‭ ‬یک‭ ‬اختلال‭ ‬یا‭ ‬تشوش‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬حالیکه‭ ‬در‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬ثانوی،‭ ‬سردردی‭ ‬در‭ ‬نتیجه‭ ‬یک‭ ‬مرض‭ ‬بوجود‭ ‬میاید‭.‬

سردردی‭ ‬های‭ ‬اولیه‭ ‬یا‭ ‬ابتدایی‭ ‬تقریباً‭ %‬۹۸‭ ‬سردردی‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬میدهد‭ ‬که،‭ ‬شایع‭ ‬ترین‭ ‬آن‭ ‬ها‭ ‬عبارتند‭ ‬از‭:‬

سردردی‭ ‬های‭ ‬تنشی‭ ‬‭(‬Tension Headaches‭)‬‭ ‬٪۶۰‭ ‬الی‭ ‬٪۸۰،‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬مایگرن‭ ‬‭(‬Migraine Headaches‭)‬تقریباً‭ ‬٪۱۵‭ ‬وسردردی‭ ‬های‭ ‬خوشه‭ ‬یی‭ ‬‭(‬Cluster headaches‭)‬‭ ‬حدود‭ ‬٪0‭.‬1‭ ‬سردردی‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬میدهد‭. ‬

سردردی‭ ‬های‭ ‬ثانوی‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬اثر‭ ‬عوامل‭ ‬مختلف‭ ‬ذیل‭ ‬بوجود‭ ‬آیند‭:‬

‭-‬کتله‭ ‬های‭ ‬مغزی‭ ‬‭(‬Space occupying lesions‭)‬‭ ‬که‭ ‬عمدتاً‭ ‬تورمورهای‭ ‬سلیم‭ ‬و‭ ‬خبیث‭  ‬داخل‭ ‬جمجمه‭ ‬اند‭.‬

‭- ‬انتانات‭ ‬یا‭ ‬مکروبها‭ ‬‭(‬Infections‭)‬‭ ‬مانند‭  ‬مننجیت‭ (‬Meningitis‭)‬‭ (‬التهاب‭ ‬غشا‭ ‬یا‭ ‬پرده‭ ‬ای‭ ‬که‭ ‬مغز‭ ‬را‭ ‬میپوشاند‭)‬،‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬التهاب‭ ‬مغز‭ (‬Encephalitis‭)‬

‭- ‬خونریزی‭ ‬مغزی‭ ‬تحت‭ ‬پردهٔ‭ ‬عنکبوتیه‭ (‬Subarachnoid Hemorrhage‭)‬

‭-‬‭ ‬ترومبوز‭ ‬ساینس‭ ‬وریدی‭ ‬مغزی‭(‬Cerebral venous sinus thrombosis‭)‬

‭- ‬التهاب‭ ‬شریان‭ ‬شقیقه‭ ‬‭(‬Giant cell arteritis or Temporal Arteritis‭)‬

‭- ‬فشار‭ ‬بلند‭ ‬داخل‭ ‬جمجمه‭ (‬Intra-cranial hypertension‭)‬

‭- ‬سردردی‭ ‬از‭ ‬اثر‭ ‬گرفتن‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭  ‬ادویه‭ ‬‭(‬Medication overuse headache‭)‬

‭ ‬نوع‭ ‬دیگری‭ ‬سردردیست‭ ‬که‭ ‬اغلب‭ ‬با‭ ‬سردردی‭ ‬اولیه‭ ‬همراه‭ ‬است‭.‬

تقریباً‭ ‬۲۰۰‭ ‬نوع‭  ‬مختلف‭ ‬سردردی‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬که‭  ‬بعضی‭ ‬آنها‭ ‬بی‭ ‬ضرر‭ ‬و‭ ‬تعدادی‭ ‬تهدید‭ ‬کنندهٔ‭ ‬حیات‭ ‬اند‭. ‬

سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬Tension Type Headache

سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬که‭ ‬بنام‭ ‬Stress Headache‭ ‬نیز‭ ‬یاد‭ ‬میشود،‭ ‬معمولترین‭ ‬نوع‭ ‬سردردی‭ ‬ابتدایی‭ ‬است‭ (‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬۸۰‭ ‬فیصد‭).‬

قرار‭ ‬احصائیه‭ ‬های‭ ‬سال‭ ‬۲۰۱۶م‭ ‬تقریباً‭ ‬۱‭.‬۸۹‭ ‬میلیارد‭ ‬انسان‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬از‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬رنج‭ ‬میبرند‭. ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬در‭ ‬زنان‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬مردان‭ ‬بیشتر‭ ‬دیده‭ ‬میشود‭ (‬۲۳‭ ‬فیصد‭ ‬زنان‭ ‬و‭ ‬۱۸‭ ‬فیصد‭ ‬مردان‭).‬

اعراض‭ ‬و‭ ‬علایم‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭:‬

نظر‭ ‬به‭ ‬نسخه‭ ‬یا‭ ‬چاپ‭ ‬سوم‭ (‬تصنیف‭ ‬بین‭ ‬المللی‭ ‬تشوشات‭ ‬سردردی‭)‬‭(‬International Classification of Headache Disorders‭)‬‭ ‬حملهٔ‭ ‬سردردی‭ ‬باید‭ ‬معیارات‭ ‬ذیل‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭:‬

الف‭ – ‬مدت‭ ‬دوام‭ ‬سردردی‭ ‬بین‭ ‬۳۰‭ ‬دقیقه‭ ‬تا‭ ‬۷‭ ‬روز

ب‭ – ‬حداقل‭ ‬۲‭ ‬معیار‭ ‬‭(‬Criteria‭)‬‭ ‬از‭ ‬۴‭ ‬شاخص‭ ‬ذیل‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭:‬

‭- ‬موقعیت‭ ‬سردردی‭ ‬دوطرفه‭ ‬باشد‭ ‬یعنی‭ ‬هردو‭ ‬طرف‭ ‬سر‭ ‬را‭ ‬مصاب‭ ‬سازد‭.‬

‭-‬سردردی‭ ‬نوع‭ ‬فشار‭ ‬دهنده‭ ‬یا‭ ‬محکم‭ ‬گیرنده‭ ‬‭(‬tightening‭)‬‭ ‬باشد‭ ‬نه‭ ‬نوع‭ ‬نبضانی

‭- ‬شدت‭ ‬سردردی‭ ‬خفیف‭ ‬یا‭ ‬متوسط‭ ‬باشد‭.‬

‭- ‬سردردی‭ ‬با‭ ‬فعالیت‭ ‬بدنی‭ ‬معمول‭ ‬مثل‭ ‬راه‭ ‬رفتن‭ ‬یا‭ ‬بالا‭ ‬شدن‭ ‬از‭ ‬زینه‭ ‬ها‭ ‬تشدید‭ ‬نشود‭.‬

ج‭- ‬دو‭ ‬میعار‭ ‬ذیل‭:‬

‭- ‬نه‭ ‬دلبدی‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬استفراغ‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭.‬

‭- ‬میتواند‭ ‬حساسیت‭ ‬مقابل‭ ‬نور‭ ‬‭(‬Photo-phobia‭)‬‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حساسیت‭ ‬مقابل‭ ‬صدا‭ ‬یا‭ ‬آواز‭ ‬‭(‬Phono-phobia‭)‬‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬ولی‭ ‬نمیتواند‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭.  ‬

سردردیهای‭ ‬تنشی‭ ‬ممکن‭ ‬با‭ ‬حساس‭ ‬شدن‭ ‬پوست‭ ‬سر‭ ‬با‭ ‬فشار‭ ‬دست‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬حملهٔ‭ ‬سردردی‭ ‬توأم‭ ‬باشد‭.‬

فکتور‭ ‬های‭ ‬خطر‭ ‬Risk Factors‭:‬

عوامل‭ ‬تشدید‭ ‬کننده‭ ‬مختلف‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬باعث‭ ‬سردردهای‭ ‬تنشی‭ ‬نزد‭ ‬افرادی‭ ‬که‭ ‬زمینهٔ‭ ‬مساعد‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬سردردی‭ ‬دارند،‭ ‬شوند‭:‬

‭- ‬اضطراب‭ ‬‭(‬Anxiety‭)‬

‭- ‬فشار‭ ‬روحی‭ ‬‭(‬Stress‭)‬

‭- ‬مشکلات‭ ‬خواب‭ ‬‭(‬Sleep problems‭)‬

‭- ‬سن‭ ‬جوان

‭- ‬داشتن‭ ‬مشکلات‭ ‬صحی‭ ‬دیگر‭ ‬

میکانیزم‭ ‬یا‭ ‬طرز‭ ‬بوجود‭ ‬آمدن‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭:‬

گرچه‭ ‬عضلات‭ ‬سر‭ ‬و‭ ‬گردن‭ ‬و‭ ‬فکتور‭ ‬ها‭ ‬یا‭ ‬عوامل‭ ‬روحی‭ ‬مانند‭ ‬فشار‭ ‬روحی‭ (‬Stress‭)‬‭ ‬ممکن‭ ‬بصورت‭ ‬عمومی‭ ‬در‭  ‬بوجود‭ ‬آمدن‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬سردردی‭ ‬رول‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬عقیده‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬هیچکدام‭ ‬این‭ ‬ها‭ ‬به‭ ‬تنهایی‭ ‬دلیل‭ ‬به‭ ‬میان‭ ‬آمدن‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬نیستند‭.‬

گمان‭ ‬بر‭ ‬اینست،‭ ‬که‭ ‬اساساً‭ ‬در‭ ‬بوجود‭ ‬آمدن‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬سردردی‭ ‬به‭ ‬احتمال‭ ‬اغلب‭ ‬یک‭ ‬ترکیبی‭ ‬از‭ ‬فکتورهای‭ ‬فردی،‭ ‬عوامل‭ ‬محیطی‭ ‬و‭ ‬تغییرات‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬مسیر‭  ‬درد‭ ‬‭(‬Pain Pathway‭)‬‭ (‬هم‭ ‬مسیر‭ ‬مرکزی‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬مسیر‭ ‬محیطی‭) ‬رول‭ ‬دارد‭.‬

مسیرهای‭ ‬محیطی‭ ‬درد‭ ‬سیگنال‭ ‬‌های‭ ‬درد‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬نسج‭ ‬اطراف‭ ‬جمجمه،‭ ‬Myofascial tissue‭ (‬نسج‭ ‬محافظوی‭ ‬عضلات‭) ‬دریافت‭ ‬میکنند‭ ‬و‭ ‬تغییر‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬احتمالاً‭ ‬زمینه‭ ‬ساز‭ ‬سردرد‭ ‬تنشی‭ ‬اپیزودیک‭ ‬‭(‬ETTH‭ – ‬Episodic Tension Type Headache‭)‬‭ ‬است‭.‬

علاوه‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬سیگنالهای‭ ‬درد‭ ‬نسج‭ ‬مایوفیشیل،‭ ‬حساسیت‭ ‬عضلات‭ ‬اطراف‭ ‬جمجمه،‭ ‬التهاب‭ ‬و‭ ‬Ischemia‭ (‬نرسیدن‭ ‬مقدار‭ ‬کافی‭ ‬اکسیجن‭) ‬عضلی‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬عواملی‭ ‬در‭ ‬پتوفزیالوژی‭ ‬محیطی‭ (‬TTH‭ – ‬Tension Type Headache‭)‬‭ ‬متهم‭ ‬و‭ ‬دخیل‭ ‬دانسته‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

با‭ ‬آنهم،‭ ‬مطالعات‭ ‬متعدد‭ ‬نتوانسته‭ ‬شواهدی‭ ‬دال‭ ‬بر‭ ‬نقش‭ ‬پتالوژیک‭ ‬ایسکمیا‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬التهاب‭ ‬در‭ ‬عضلات‭ ‬را‭ ‬نشان‭ ‬دهند‭. ‬حساسیت‭ ‬‭(‬Tenderness‭)‬‭ ‬اطراف‭ ‬جمجمه‭ ‬نیز‭ ‬احتمالاً‭ ‬یک‭ ‬عامل‭ ‬سببی‭ ‬محیطی‭ ‬برای‭ ‬TTH‭ ‬نبوده،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬عوض‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬باعث‭ ‬ایجاد‭ ‬یک‭ ‬حلقهٔ‭ ‬درد‭ ‬مزمن‭ ‬شود،‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬پاسخ‭ ‬درد‭ ‬محیطی‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬زمان‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬پاسخ‭ ‬درد‭ ‬متمرکز‭ ‬تبدیل‭ ‬میشود‭. ‬سپس‭ ‬این‭ ‬تغییرات‭ ‬طویل‭ ‬المدت‭ ‬در‭ ‬مسیرهای‭ ‬درد‭ ‬محیطی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬تحریک‭ ‬پذیری‭ ‬مسیرهای‭ ‬درد‭ ‬سیستم‭ ‬عصبی‭ ‬مرکزی‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬تبدیل‭ ‬سردرد‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ ‬‭(‬Episodic‭) ‬به‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬نوع‭ ‬مزمن‭ ‬‭(‬CTTH‭ – ‬Chronic Tension Type Headache‭)‬‭ ‬میشود‭.‬

به‭ ‬طور‭ ‬خاص،‭ ‬تحریک‭ ‬پذیری‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬در‭ ‬نیورون‭ ‬ها‭ ‬یا‭ ‬رشته‭ ‬های‭ ‬عصبی‭ ‬درد‭ ‬مرکزی‭ (‬هستهٔ‭ ‬نخاعی‭ ‬سه‭ ‬شاخه‭ ‬یا‭ ‬Trigeminal Spinal‭ ‬Nucleus،‭ ‬تالموس‭ ‬و‭ ‬قشر‭ ‬مغز‭) ‬رخ‭ ‬میدهد‭ ‬که‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬کلینیکی‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬Allodynia‭ ‬الودانیا‭ (‬نوع‭ ‬درد‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬شخص‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬به‭ ‬لمس‭ ‬و‭ ‬تماس‭ ‬حساس‭ ‬است‭. ‬فعالیتهایی‭ ‬که‭ ‬معمولاً‭ ‬دردناک‭ ‬نیستند،‭ ‬مثل‭ ‬شانه‭ ‬کردن‭ ‬موها‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬درد‭ ‬شدید‭ ‬شود‭. ‬آفتاب‭ ‬سوخته‭ ‬گی‭ ‬جلد‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭  ‬الودانیای‭ ‬مؤقت‭ ‬شود‭ ‬ولمس‭ ‬پوست‭ ‬آفتاب‭ ‬سوخته‭ ‬یا‭ ‬جاری‭ ‬شدن‭ ‬آب‭ ‬سرد‭ ‬یاگرم‭ ‬روی‭ ‬آن‭ ‬میتواند‭ ‬بسیاردردناک‭ ‬باشد‭) ‬و‭ ‬Hyperalgesia‭   (‬افزایش‭ ‬غیر‭ ‬طبیعی‭ ‬حساسیت‭ ‬به‭ ‬درد‭ ‬که‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬اثر‭ ‬صدمه‭ ‬به‭ ‬آخذه‭ ‬های‭ ‬درد‭ ‬یا‭ ‬اعصاب‭ ‬محیطی‭ ‬بوجود‭ ‬آمده‭ ‬و‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬حساسیت‭ ‬مفرط‭ ‬به‭ ‬منبهات‭ ‬شود‭) ‬سردردی‭ ‬مزمن‭ ‬نوع‭ ‬تنشی‭ ‬‭(‬CTTH‭)‬‭ ‬تظاهر‭ ‬میکند‭.‬

علاوه‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬نزد‭ ‬مریضان‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬قدمهٔ‭ ‬حرارت‭ ‬و‭ ‬قدمه‭ ‬درد‭ ‬پائین‭ ‬آمده‭ ‬که‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬درین‭ ‬نوع‭ ‬سردردی‭ ‬رخ‭ ‬میدهد،‭  ‬تقویه‭ ‬میکند‭.‬

تغییرات‭ ‬در‭ ‬فزیالوژی‭ ‬که‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬پروسهٔ‭ ‬عمومی‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬میشود،‭ ‬شامل‭ ‬تغییراتی‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬رشته‭ ‬های‭ ‬عصبی‭ ‬‭(‬Neuronal Tracts‭)‬‭ ‬انتقال‭ ‬دهنده‭ ‬های‭ ‬عصبی‭ ‬و‭ ‬آخذه‭ ‬های‭ ‬آنها،‭ ‬سانپس‭ ‬عصبی‭ ( ‬Synapsis‭ ‬در‭ ‬سیستم‭ ‬عصبی‭ ‬ساختمانیست‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬حجره‭ ‬عصبی‭ ‬اجازه‭ ‬میدهد‭ ‬تا‭ ‬سیگنال‭ ‬برقی‭ ‬یا‭ ‬کیمیاوی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬حجرهٔ‭ ‬عصبی‭ ‬دیگر‭ ‬انتقال‭ ‬دهد‭) ‬وپرده‭ ‬یا‭ ‬غشا‭ ‬بعد‭ ‬ساینپسی‭ (‬Postsynaptic Membrane‭)‬‭ ‬است‭. ‬شواهد‭ ‬وانمود‭ ‬میکند،‭ ‬که‭ ‬اختلال‭ ‬در‭ ‬مسیرهای‭ ‬نهی‭ ‬کنندهای‭ ‬نازلهٔ‭ ‬فوق‭ ‬نخاعی‭ ‬درد،‭ ‬ممکن‭ ‬در‭ ‬تولید‭ ‬‭(‬Pathogeny‭)‬‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬رول‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭.‬

انتقال‭ ‬دهنده‭ ‬های‭ ‬عصبی‭ ‬Neurotransmitters‭:‬

آخذه‭ ‬های‭ ‬عصبی‭ ‬خاص‭ ‬و‭ ‬انتقال‭ ‬دهنده‭ ‬عصبی‭ ‬مشخص‭ ‬که‭ ‬گمان‭ ‬میرود‭ ‬بیشتر‭ ‬رول‭ ‬دارند‭ ‬عبارتند‭ ‬از‭ ‬آخذه‭ ‬های‭ ‬مشخص‭ ‬NMDA‭) ‬،‭ (‬AMPAګلوتامیت،‭ ‬سیروتونن،‭ ‬بیتا‭-‬اندورفین‭ ‬و‭ ‬نایتریک‭ ‬اکساید‭ ‬Nitric Oxide‭. ‬

از‭ ‬میان‭ ‬نیوروترانزمیتر‭ ‬ها،‭ ‬نایتریک‭ ‬اکساید‭ ‬رول‭ ‬عمده‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مسیرهای‭ ‬مرکزی‭ ‬درد‭ ‬یا‭ ‬‭(‬Central Pain Pathways‭)‬‭  ‬بازی‭ ‬نموده‭ ‬و‭ ‬احتمالاً‭ ‬در‭ ‬پروسه‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬نقش‭ ‬دارد‭. ‬به‭ ‬طور‭ ‬خلاصه،‭ ‬انزایم‭ ‬نایتریک‭ ‬اکساید‭ ‬سنتیز‭ ‬‭(‬Enzyme Nitric Oxide Synthase‭)‬‭ ‬نایتریک‭ ‬اکساید‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬میدهد،‭ ‬که‭ ‬نهایتاً‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬توسع‭ ‬اوعیه‭ ‬و‭ ‬فعال‭ ‬شدن‭ ‬مسیرهای‭ ‬درد‭ ‬سیستم‭ ‬عصبی‭ ‬مرکزی‭ ‬میشود‭.‬

سیروتونن‭ ‬نیز‭ ‬ممکن‭ ‬ارزش‭ ‬قابل‭ ‬ملاحظه‭ ‬ای‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬اختلال‭ ‬‭(‬Malfunction‭)‬‭ ‬فلتر‭ ‬درد‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬جذع‭ ‬یا‭ ‬ساقه‭ ‬دماغ‭ ‬قرار‭ ‬دارد،‭ ‬رول‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬نظر‭ ‬براینست،‭ ‬که‭ ‬مغز‭ ‬معلومات‭ ‬را‭ ‬اشتباه‭ ‬تفسیر‭ ‬میکند،‭ ‬طور‭ ‬مثال‭ ‬سګنال‭ ‬از‭ ‬عضله‭ ‬صدغی‭ (‬ناحیه‭ ‬شقیقه‭) ‬و‭ ‬یا‭ ‬عضلات‭ ‬دیګر‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬قسم‭ ‬درد‭ ‬تفسیر‭ ‬میکند‭.‬

شواهد‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬فرضیه‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬واقعیت‭ ‬ناشی‭ ‬میشود،‭ ‬که‭ ‬سر‭ ‬دردهای‭ ‬مزمن‭ ‬تنشی‭ ‬ممکنست‭ ‬با‭ ‬موفقیت‭ ‬با‭ ‬دواهای‭ ‬ضد‭ ‬افسردگی‭ ‬مشخص‭ ‬مانند‭ ‬نورتریپتیلین‭ ‬مؤفقانه‭ ‬تداوی‭ ‬گردد‭. ‬

شواهد‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬فرضیه‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬واقعیت‭ ‬ناشی‭ ‬میشود،‭ ‬که‭ ‬سردرد‭ ‬مزمن‭ ‬تنشنی‭ ‬‭(‬Chronic Tension Type Headache‭)‬‭ ‬ممکن‭ ‬با‭ ‬دواهای‭ ‬معین‭ ‬ضد‭ ‬دیپریشن‭ ‬یا‭ ‬افسردګی‭ ‬مثلاً‭ ‬نورترپتلین‭ ‬مؤفقانه‭ ‬تداوی‭ ‬کرد‭. ‬با‭ ‬اینهم‭ ‬تاثیر‭ ‬ضد‭ ‬درد‭ ‬نورترپتلین‭ ‬و‭ ‬امیترپتلین‭ ‬در‭ ‬تداوی‭ ‬سردردی‭ ‬مزمن‭ ‬تنشنی،‭ ‬تنها‭ ‬و‭ ‬تنها‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬نهی‭ ‬جذب‭ ‬دوباره‭ ‬سروتونن‭ ‬نیست‭ ‬و‭ ‬احتمالاً‭ ‬میکانیزم‭ ‬های‭ ‬دیګر‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬امر‭ ‬دخیل‭ ‬هستند‭.‬

محل‭ ‬تماس‭ ‬دو‭ ‬عصب‭ ‬یا‭ ‬Synapses‭:‬

با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬تغییرات‭ ‬سیناپتیک،‭ ‬تسهیل‭ ‬هموسیناپتیک‭ ‬و‭ ‬تسهیل‭ ‬هیتروسیناپتیک،‭  ‬هر‭ ‬دو‭ ‬احتمالاً‭ ‬در‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬دخیل‭ ‬هستند‭. ‬تسهیل‭ ‬هموسیناپتیک‭ ‬زمانی‭ ‬اتفاق‭ ‬میافتد،‭ ‬که‭ ‬سیناپس‌هایی‭ ‬که‭ ‬معمولاً‭ ‬در‭ ‬مسیرهای‭ ‬درد‭ ‬دخیل‭ ‬اند،‭ ‬دچار‭ ‬تغییراتی‭ ‬شوند،‭ ‬که‭ ‬آخذه‭ ‬های‭ ‬غشای‭ ‬بعد‭ ‬سیناپتیک‭ (‬Post-Synaptic Membrane‭) ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬مسیرهای‭ ‬مالیکولی‭ ‬فعال‭ ‬شده‭ ‬با‭ ‬انتقال‭ ‬سیناپسی‭ ‬را‭ ‬درگیر‭ ‬میکند‭. ‬

قدمه‭ ‬درد‭ ‬پایین‭ ‬تر‭ ‬در‭ ‬‭(‬CTTH‭)‬‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬تسهیل‭ ‬هوموسیناپتیک‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬مقابل،‭ ‬تسهیل‭ ‬هتروسیناپتیک‭ ‬زمانی‭ ‬رخ‭ ‬میدهد،‭ ‬که‭ ‬سیناپس‭ ‬هاییکه‭  ‬به‭ ‬طور‭ ‬معمول‭ ‬در‭ ‬مسیرهای‭ ‬درد‭ ‬درگیر‭ ‬نیستند،‭ ‬درگیر‭ ‬شوند‭. ‬زمانیکه‭ ‬این‭ ‬اتفاق‭ ‬رخ‭ ‬میدهد‭ ‬سیگنالهای‭ ‬بیضرر‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬سیگنالهای‭ ‬دردناک‭ ‬تفسیر‭ ‬میشوند‭. ‬آلوداینیا‭ ‬و‭ ‬هایپرالجیزیای‭ (‬CTTH‭)‬‭ ‬نشان‭ ‬دهنده‭ ‬این‭ ‬تسهیل‭ ‬هتروسیناپتیک‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬کلینیکی‭ ‬است‭.‬

فشار‭ ‬روحی‭ ‬یا‭ ‬سترس‭:‬

در‭ ‬نوشته‭ ‬های‭ ‬طبی‭(‬Medical Literature‭)‬‭ ‬سترس‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬عامل‭ ‬ذکر‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬محور‭ ‬آدرینل‭ ‬دخیل‭ ‬باشد‭. ‬این‭ ‬پروسه‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬فعال‭ ‬‌ساختن‭ ‬آخذهٔ‭ ‬‭(‬NMDA‭)‬‭ ‬فعال‭ ‬‌ساختن‭ ‬‭(‬NFkB‭)‬‭ ‬و‭ ‬تنظیم‭ ‬مثبت‭ (‬iNOS‭)‬‭ ‬و‭ ‬سپس‭ ‬با‭ ‬تولید‭ (‬نایتریک‭ ‬اکساید‭) ‬باعث‭ ‬احساس‭ ‬درد‭ ‬میشود،‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬بالا‭ ‬توضیح‭ ‬داده‭ ‬شد‭.‬

تشخیص‭ ‬یا‭ ‬Diagnosis‭:‬

در‭ ‬سردردی‭ ‬تنشنی‭ ‬‭(‬Tension Type Headache‭) (‬TTH‭) ‬معاینهٔ‭ ‬فزیکی‭ ‬مریض‭ ‬معمولاً‭ ‬نارمل‭ ‬میباشد،‭ ‬به‭ ‬استثنای‭ ‬اینکه‭ ‬ممکن‭ ‬حساسیت‭ ‬و‭ ‬دردناک‭ ‬بودن‭ ‬عضلات‭ ‬اطراف‭ ‬جمجمه‭ ‬‭(‬peri-cranial tenderness‭)‬‭ ‬به‭ ‬هنگام‭ ‬تماس‭ ‬عضلات‭ ‬جمجمه،‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬فوتوفوبیا‭ ‬یا‭ ‬ترس‭ ‬از‭ ‬روشنی‭ ‬و‭ ‬فونوفویبا‭ ‬یا‭ ‬ترس‭ ‬از‭ ‬صدا‭ (‬Either photo-phobia or Phono-phobia‭)‬‭ ‬موجود‭ ‬باشد‭ ‬مگر‭ ‬نه‭ ‬هر‭ ‬دوی‭ ‬آن‭.‬

تصنیف‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬یا‭ ‬Classification‭:‬

جدیدترین‭ ‬تصنیف‭ ‬انجمن‭ ‬بین‭ ‬المللی‭ ‬سردردی‭ (‬The International Headache Society‭)‬‭ ‬برای‭ ‬اختلالات‭ ‬سردردی،‭ ‬همانا‭ ‬تصنیف‭ ‬سال‭ ‬۲۰۱۸م‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬تصنیف،‭ ‬سردردی‭ ‬نوع‭ ‬تنشی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دو‭ ‬گروپ‭ ‬عمده‭ (‬CTTH‭ & ‬ETTH‭) ‬تقسیم‭ ‬میکند‭:‬

۱‭. ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ ‬Episodic Tension Type Headache

‭(‬ETTH‭)‬‭ ‬

۲‭.‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬نوع‭ ‬مزمن‭ (‬Chronic Tension Type Headache‭)‬

‭(‬CTTH‭) ‬قرار‭ ‬ذیل‭ ‬تعریف‭ ‬میشود‭. ‬سردردی‭ ‬۱۵‭ ‬روز‭ ‬یا‭ ‬بیشتر‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬برای‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬۳‭ ‬ماه‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬سردردی‭ ‬برای‭ ‬۱۸۰‭ ‬روز‭ ‬یا‭ ‬بیشتر‭.‬

سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬۱۵‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬۱۸۰‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬سال‭.‬

سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ (‬ETTH‭)‬‭ ‬به‭ ‬نوبه‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬سردردی‭ ‬وقفوی‭ ‬مکرر‭ ‬و‭ ‬غیرمکرر‭ ‬تقسیم‭ ‬میشود‭.‬

نوع‭ ‬مکرر‭ ‬عبارت‭ ‬از‭ ‬۱۰روز‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬بیشتر‭ ‬هجمهٔ‭ ‬سردردی‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬یک‭ ‬الی‭ ‬۱۴‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬برای‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬۳‭ ‬ماه‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬۱۲‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬مګر‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬۱۸۰‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بر‭ ‬میگیرد‭. ‬نوع‭ ‬غیرمکرر‭ ‬عبارت‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬۱۰‭ ‬روز‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬بیشتر‭ ‬هجمهٔ‭ ‬سردردی‭ ‬برای‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬یکروز‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬یا‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬۱۲‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬سال‭. ‬علاوتاً‭ ‬تمام‭ ‬گروپ‭ ‬های‭ ‬فرعی‭ ‬سردردی‭ ‬تنشن‭ ‬را‭ ‬میتوان‭ ‬به‭ ‬اساس‭ ‬موجودیت‭ ‬یا‭ ‬عدم‭ ‬موجودیت‭ ‬حساسیت‭ ‬عضلات‭ ‬سر‭ ‬یا‭ ‬‭(‬Peri-cranial Tenderness‭)‬‭ ‬تصنیف‭ ‬نمود‭.‬

اصطلاح‭ ‬“سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬احتمالی”‭ ‬یا‭ ‬‭(‬Probable TTH‭) ‬برای‭ ‬سردردی‭ ‬هایی‭ ‬استعمال‭ ‬میگردد،که‭ ‬بعضی‭ ‬خصوصیات‭ ‬سردردی‭ ‬نوع‭ ‬تنشی‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬ولی‭ ‬تمام‭ ‬خصوصیات‭ ‬نوع‭ ‬فرعی‭ ‬سردردی‭ ‬نوع‭ ‬تنشی‭ (‬TTH‭)‬‭ ‬را‭ ‬دارا‭ ‬نمیباشد‭.‬

تشخیص‭ ‬تفریقی‭ ‬یا‭ ‬Differential Diagnosis‭:‬

چون‭ ‬تشخیص‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬‭(‬TTH‭)‬‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬تاریخچه‭ ‬و‭ ‬معاینه‭ ‬فزیکی‭ ‬مریض‭ ‬گذاشته‭ ‬میشود،‭ ‬لذا‭ ‬معاینات‭ ‬زیاد‭ ‬لازم‭ ‬نیست،‭ ‬ولی‭ ‬اگر‭ ‬اعراض‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬باشد،که‭ ‬به‭ ‬موجودیت‭ ‬مرض‭ ‬جدی‭ ‬تر‭ ‬دلالت‭ ‬کند،‭ ‬ممکن‭ ‬معاینه‭ ‬‭(‬MRI‭) ‬با‭ ‬مواد‭ ‬کثیفه‭ ‬اجرا‭ ‬شود‭. ‬همچنان‭ ‬نزد‭ ‬اشخاصی‭ ‬که‭ ‬سن‭ ‬شان‭ ‬۵۰‭ ‬ساله‭ ‬یا‭ ‬بالاتر‭ ‬است‭ ‬باید‭ ‬تشخیص‭ ‬التهاب‭ ‬شریان‭ ‬شقیقه‭ (‬Giant Cell Arteritis or Temporal Arteritis‭)‬‭ ‬مدنظر‭ ‬بوده،‭ ‬وحتمی‭ ‬رد‭ ‬یا‭ ‬تائید‭ ‬شود‭. ‬معاینات‭ ‬خون‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬سکریننګ‭  ‬Temporal Arteritis‭ ‬اجرا‭ ‬میشود‭ ‬عبارت‭ ‬از‭  ‬معاینه‭ ‬سرعت‭ ‬ترسب‭ ‬کریوات‭ ‬سرخ‭ ‬خون‭ (‬Erythrocyte Sedimentation Rate ESR‭)‬‭ ‬و‭   ‬C-Reactive Protein‭) ‬CRP‭) ‬اند‭. ‬

در‭ ‬تشخیص‭ ‬تفریقی‭:‬

سردردی‭ ‬مایگرن

اختلال‭ ‬وظیفوی‭ ‬دهن‭ ‬و‭ ‬الاشه‭  (‬Oro-mandibular dysfunction‭)‬

امراض‭ ‬جیبی‭ ‬یا‭ ‬ساینوسی

امراض‭ ‬چشم

اختلالات‭ ‬مرضی‭ ‬گردن‭ (‬Cervical spine disease‭)‬

انتانات‭ ‬مکروبی‭ ‬نزد‭ ‬آنانی‭ ‬که‭ ‬سیستم‭ ‬معافیتی‭ ‬قوی‭ ‬ندارند

کتله‭ ‬ها‭ ‬یا‭ ‬تومور‭ ‬های‭ ‬دماغی‭ (‬Intracranial mass‭)‬

فشار‭ ‬بلند‭ ‬قحفی‭ ‬مجهول‭ ‬السبب

‭ (‬Idiopathic Intracranial hypertension‭)‬

سردردی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬استفادهٔ‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬دوا

‭ ‬‭(‬Medication overuse headache‭)‬

سردردی‭ ‬های‭ ‬ثانوی،‭ ‬یا‭ ‬سردردی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬اثر‭ ‬تشوشات‭ ‬دیګر‭ ‬بوجود‭ ‬میآید‭.‬

التهاب‭ ‬شریان‭ ‬صدغی‭ ‬یا‭ ‬شقیقه‭ ‬‭(‬Giant Cell Arteritis‭)‬‭ ‬نزد‭ ‬اشخاصی‭ ‬که‭ ‬سن‭ ‬شان‭ ‬بالاتر‭ ‬از‭ ‬۵۰‭ ‬ساله‭ ‬است‭.‬

وقایه‭ ‬و‭ ‬پیشگیری‭ ‬یا‭ ‬Prevention‭:‬

الف‭- ‬سبک‭ ‬و‭ ‬شیوهٔ‭ ‬زندگی‭:‬

در‭ ‬صورتیکه‭ ‬شخص‭ ‬گردن‭ ‬دردی‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬وضعیت‭ ‬‭(‬Posture‭)‬‭ ‬جسمی‭ ‬خوب‭ ‬ممکن‭ ‬در‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬سردردی‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭. ‬

نوشیدن‭ ‬الکهول‭ ‬میتواند‭ ‬احتمال‭ ‬سردردی‭ ‬را‭ ‬زیاد‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬سردرد‭ ‬را‭ ‬شدیدتر‭ ‬سازد‭. ‬

نوشیدن‭ ‬مقدار‭ ‬کافی‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬دوری‭ ‬از‭ ‬کم‭ ‬آبی‭ ‬بدن‭ ‬‭(‬Dehydration‭)‬‭ ‬میتواند‭ ‬در‭ ‬پیشگیری‭ ‬از‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭.  ‬

اشخاصی‭ ‬که‭ ‬عادت‭ ‬جویدن‭ ‬دندان‭ ‬ها‭ ‬دارند‭ ‬ممکن‭ ‬دچار‭ ‬سردردی‭ ‬شوند‭ ‬و‭ ‬مراجعه‭ ‬به‭ ‬داکتر‭ ‬دندان‭ ‬برای‭ ‬تداوی‭ ‬این‭ ‬مشکل‭ ‬میتواند‭ ‬از‭ ‬بروز‭ ‬سردردی‭ ‬جلوگیری‭ ‬نماید‭.‬

کنترول‭ ‬و‭ ‬منجمنت‭ ‬فشار‭ ‬روحی‭ ‬یا‭ ‬سترس‭ ‬و‭ ‬حفظ‭ ‬آرامش‭ ‬و‭ ‬رخاوت‭ ‬جسمی‭ ‬احتمال‭ ‬وقوع‭ ‬سردردی‭ ‬را‭ ‬کاهش‭ ‬میدهد‭. ‬تخنیک‭ ‬های‭ ‬بایوفیدبک‭ ‬نیز‭ ‬میتواند‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭.‬

ب‭ – ‬ادویه‭:‬

اشخاصی‭ ‬که‭ ‬۱۵‭ ‬یا‭ ‬بیشتر‭ ‬هجمهٔ‭ ‬سردردی‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬ماه‭ ‬دارند‭ ‬ممکن‭ ‬با‭ ‬دوا‭ ‬های‭ ‬خاص‭ ‬ضد‭ ‬افسردگی‭ (‬Antidepressants‭)‬‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬بروز‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬تنشی‭ ‬دوامدار‭ ‬جلوگیری‭ ‬میکند،‭ ‬‌تداوی‭ ‬شوند‭. ‬نزد‭ ‬اشخاصی‭ ‬که‭ ‬مستعد‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬اند،‭ ‬امیترپتلین‭ ‬‭(‬Amitriptyline‭)‬‭ ‬دوای‭ ‬خط‭ ‬اول‭ ‬وقایوی‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬حالیکه‭ ‬مرتازپین‭ ‬‭(‬Mirtazapine‭)‬‭ ‬و‭ ‬ونلافکسین‭ ‬‭(‬Venlafaxine‭)‬‭ ‬دواهای‭ ‬انتخاب‭ ‬خط‭ ‬دوم‭ ‬اند‭.‬

به‭ ‬نظر‭ ‬میرسد‭ ‬که‭ ‬دواهای‭ ‬ضدافسردگی‭ ‬‭(‬Tricyclic‭)‬‭ ‬مانند‭ ‬امیترپتلین‭ ‬در‭ ‬وقایه‭ ‬سردردی‭ ‬مفید‭ ‬اند‭. ‬این‭ ‬دواها‭ ‬به‭ ‬مقایسهٔ‭ (‬Selective serotonin Reuptake Inhibitors‭) ‬یا‭ (‬SSRI‭)‬‭ ‬مؤثرتر‭ ‬بوده‭ ‬ولی‭ ‬عوارض‭ ‬جانبی‭ ‬بیشتر‭ ‬دارند‭. ‬شواهد‭ ‬دربارهٔ‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬ادویه‭ ‬گروپ‭ (‬SSRI‭)‬،‌‭ ‬پروپرانولول‭ ‬و‭ ‬رخاوت‭ ‬دهنده‭ ‬های‭ ‬عضلی‭ ‬‭(‬Muscle Relaxers‭)‬‭ ‬در‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬ضعیف‭ ‬است‭.‬

تداوی‭ ‬یا‭ ‬Treatment‭:‬

اگر‭ ‬شخص‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬باید‭ ‬آب‭ ‬کافی‭ ‬بنوشد‭ ‬تا‭ ‬تائید‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬شخص‭ ‬کم‭ ‬آبی‭ ‬یا‭ ‬‭(‬Dehydration‭)‬‭ ‬ندارد،‭ ‬یعنی‭ ‬وجود‭ ‬شخص‭ ‬کم‭ ‬آب‭ ‬نیست‭. ‬اگر‭ ‬سردردی‭ ‬شخص‭ ‬تا‭ ‬یک‭ ‬ساعت‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬نوشیدن‭ ‬آب‭ ‬برطرف‭ ‬نشد،‭ ‬کاهش‭ ‬سترس‭ ‬یا‭ ‬‭(‬Stress Reduction‭) ‬ممکن‭ ‬پرابلم‭ ‬را‭ ‬حل‭ ‬کند‭.‬

الف‭ – ‬تمرینات‭ ‬وحرکات‭ ‬یا‭ ‬Exercise‭:‬

شواهد‭  ‬نشان‭ ‬میدهد،که‭ ‬تمرینات‭ ‬سادهٔ‭ ‬گردن‭ ‬و‭ ‬شانه‭ ‬در‭ ‬اداره‭ ‬و‭ ‬کنترول‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ ‬‭(‬ETTH‭)‬‭ ‬و‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ (‬CTTH‭)‬‭ ‬یا‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬مرتبط‭ ‬به‭ ‬درد‭ ‬گردن‭ ‬میتواند‭ ‬مؤثر‭ ‬باشند‭.‬

این‭ ‬تمرینات‭ ‬شامل‭ ‬نرمش،‭ ‬تقویت‭ ‬عضلات،‭ ‬کشش‭ ‬عضلات‭ ‬و‭ ‬حرکات‭ ‬دورانی‭ ‬مفاصل‭ ‬اند‭. ‬همچنان‭ ‬تمرینات‭ ‬همراه‭ ‬با‭ ‬تداوی‭ ‬فشار‭ ‬روحی‭ (‬Stress‭) ‬و‭ ‬اصلاح‭ ‬وضعیت‭ ‬بدن‭ (‬Postural Correction‭) ‬در‭ ‬مدیریت‭ ‬و‭ ‬کنترول‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬‭(‬CTTH‭)‬‭ ‬ممکن‭ ‬مؤثر‭ ‬و‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭.‬

ب‭ – ‬دوا‭ ‬ها‭ ‬یا‭ ‬Medications‭:‬

‭- ‬استفادهٔ‭ ‬وقفوی‭ ‬یا‭ ‬Episodic‭ :‬

ادویهٔ‭ ‬بدون‭ ‬نسخه‭ (‬Over the Counter‭ – ‬OTC‭)‬‭ ‬مثل‭  ‬Acetaminophen‭ ‬‭(‬پاراستمول‭/‬تایلینول‭)‬،‭ ‬اسپرین‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬دواهای‭ ‬غیرستیروئیدی‭ ‬ضدالتهابی‭ ‬‭(‬Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs‭ – ‬NSAIDs‭) ‬مانند‭ ‬ایبوپروفن‭ ‬‭(‬Advil/Motrin‭)‬‭ ‬نپراکسن‭ ‬‭(‬Naprosyn‭, ‬Naproxen‭, ‬Aleve‭)‬‭ ‬میتوانند‭ ‬مؤثر‭ ‬باشند‭ ‬اما‭ ‬حد‭ ‬اکثر‭ ‬برای‭ ‬چند‭ ‬بار‭ ‬در‭ ‬هفته‭ ‬مفید‭ ‬هستند‭. ‬برای‭ ‬اشخاصی‭ ‬که‭ ‬سابقه‭ ‬مشکلات‭ ‬طرق‭ ‬هضمی‭ (‬زخم‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬خونریزی‭ ‬جهاز‭ ‬هضمی‭) ‬دارند‭ ‬استامینوفن‭ (‬پاراسیتمول‭ – ‬تایلینول‭) ‬نظر‭ ‬به‭ ‬اسپرین‭ ‬انتخاب‭ ‬بهترست،‭ ‬با‭ ‬وجودیکه‭ ‬هردو‭ ‬تقریباً‭ ‬به‭ ‬عین‭ ‬اندازه‭ ‬باعث‭ ‬تسکین‭ ‬درد‭ ‬میشوند‭.‬

بسیار‭ ‬مهم‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬گرفتن‭ ‬مقادیر‭ ‬بلند‭ ‬پاراستامول‭ ‬روزانه‭ ‬خودداری‭ ‬شود‭ ‬زیرا‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬تخریبات‭ ‬جگر‭ ‬شود،‭  ‬مخصوصاً‌‭ ‬نزد‭ ‬آنانی‭ ‬که‭ ‬الکهول‭ ‬مینوشند‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬سابقه‭ ‬مریضی‭ ‬جگر‭ ‬دارند‭.‬‭    ‬

ایبوپروفن‭ ‬یک‭ ‬انتخاب‭ ‬برای‭ ‬تسکین‭ ‬درد‭ ‬است‭ ‬ولی‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬ناراحتی‭ ‬سیستم‭ ‬هضمی‭ ‬شود‭.‬گرچه‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬ترکیبات‭ ‬دوای‭ ‬ضد‭ ‬درد‭ ‬و‭ ‬کافئین‭ ‬مانند‭ ‬ترکیب‭ ‬اسپرین‭ – ‬کافئین‭ ‬یا‭ ‬ترکیبات‭ ‬اسپرین‭/‬استامینوفن‭/‬کافئین‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬دواهای‭ ‬مورد‭ ‬علاقهٔ‭ ‬مریضان‭ ‬است‭ ‬ولی‭ ‬استفاده‭ ‬مکرر‭ (‬هرروزه‭ ‬یا‭ ‬یک‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬برای‭ ‬۷‭ ‬تا‭ ‬۱۰‭ ‬روز‭) ‬هرکدام‭ ‬از‭ ‬دواهای‭ ‬فوق‭ ‬الذکر‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬سردردی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬استعمال‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬دوا‭ ‬‭(‬Medication Overuse Headache‭)  ‬یا‭ ‬Rebound Headache‭ ‬شود‭.‬

استفاده‭ ‬از‭ ‬ترکیبات‭ ‬دوای‭ ‬ضد‭ ‬درد‭/‬مسکن‭ ‬ها‭ ‬‭(‬Sedatives‭)‬‭ ‬بصورت‭ ‬وسیع‭ ‬مورد‭ ‬استفاده‭ ‬قرار‭ ‬میګیرند‭:‬

مثل‭ ‬ترکیبات‭ ‬دوای‭ ‬ضد‭ ‬درد‭/‬انتی‭ ‬هستمین‭ ‬و‭ ‬ضد‭ ‬درد‭/‬باربتیوریت‭ ‬مانند‭:‬

فیورینال‭(‬fiorinal‭)‬که‭ ‬ترکیبی‭ ‬از‭ ‬اسپرین‭/‬بیوتل‭ ‬بیتال‭/‬کافئین‭ ‬و‭ ‬فیورست‭(‬Fioricet‭) ‬که‭ ‬ترکیبی‭ ‬از‭ ‬استامینوفن‭/‬بیوتل‭ ‬بیتال‭/‬کافئین‭ ‬است‭. ‬رخاوت‭ ‬دهنده‭ ‬های‭ ‬عضلی‭ ‬‭(‬Muscle Relaxants‭)‬‭ ‬بصورت‭ ‬خاص‭ ‬برای‭ ‬تداوی‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬حاد‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬ترضیض‭ ‬‭(‬Acute Post-Traumatic TTH rather than ETTH‭)‬‭ ‬استفاده‭ ‬میشوند‭ ‬و‭ ‬مؤثر‭ ‬هم‭ ‬هستند‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬استعمال‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭. ‬

مسکن‭ ‬های‭ ‬مخدر‭ ‬یا‭ ‬دواهای‭ ‬‭(‬Opioid‭)‬‭ ‬برای‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬وقفوی‭ ‬‭(‬ETTH‭)‬‭ ‬استفاده‭ ‬نمیشوند‭. ‬همچمنان‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬نمیرسد‭ ‬که‭ ‬تاکسین‭ ‬بوتولینیوم‭ ‬‭(‬Botulinum toxin‭)‬‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭.‬

‭- ‬استفادهٔ‭ ‬مزن‭ ‬یا‭ ‬Chronic‭:‬

گروپ‭ ‬دواهایی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬تداوی‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬‭(‬CTTH‭)‬‭ ‬استفاده‭ ‬میشوند،‭ ‬عبارتند‭ ‬از‭ ‬دواهای‭ ‬ضد‭ ‬افسردګی‭ ‬سه‭ ‬حلقه‭ ‬یی‭ (‬TCAs‭)‬،‭ ‬دواهای‭ ‬ضدافسردگی‭(‬SSRIs‭)‬،بنزودیازپین‭(‬کلونازپام‭ ‬Clonazepam‭ ‬به‭ ‬دوز‭ ‬کوچک‭ ‬شبانه‭) ‬و‭ ‬رخاوت‭ ‬دهنده‭ ‬های‭ ‬عضلی‭. ‬متداولترین‭ ‬‭(‬TCA‭)‬‭ ‬مورد‭ ‬استفاده‭ ‬امیترپتلین‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬نقش‭ ‬احتمالی‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬کاهش‭ ‬حساسیت‭ ‬مرکزی‭ ‬و‭ ‬رول‭ ‬تسکین‭ ‬دهنده‭ ‬درد‭ ‬آن‭ ‬بیشترین‭ ‬مورد‭ ‬استعمال‭ ‬را‭ ‬دارد‭. ‬TCA‭ ‬دیگری‭ ‬که‭ ‬بیشتر‭ ‬شهرت‭ ‬دارد،‭ ‬دوکسیپن‭ ‬‭(‬Doxepine‭)‬‭ ‬است‭. ‬دواهای‭ ‬گروپ‭ ‬‭(‬SSRI‭)‬‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬میتوان‭ ‬در‭ ‬تداوی‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬‭(‬CTTH‭)‬‭ ‬استفاده‭ ‬کرد‭.  ‬نزد‭ ‬مریضانی‭ ‬که‭ ‬تشنج‭ ‬یا‭ ‬سپزم‭ ‬عضلی‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬سردرد‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬دارند،‭ ‬رخاوت‭ ‬دهنده‭ ‬عضلی‭ ‬بنام‭ ‬تایزندین‭ ‬‭(‬Tizanidine‭)‬‭ ‬یک‭ ‬انتخاب‭ ‬مفید‭ ‬است‭.‬

معهذا‭ ‬در‭ ‬صورتیکه‭ ‬این‭ ‬دواها‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬مقادیر‭ ‬بلند‭ ‬دواهای‭ ‬بدون‭ ‬نسخه‭ (‬OTC‭) ‬و‭ ‬یا‭ ‬دیگر‭ ‬مسکنات‭ ‬گرفته‭ ‬شود،‭ ‬آنقدر‭ ‬مؤثر‭ ‬نیست‭. ‬درصورت‭ ‬استفادهٔ‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬دواها‭ ‬باید‭ ‬قطع‭ ‬دوا‭ ‬ها‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬اقدام‭ ‬به‭ ‬تداوی‭ ‬با‭ ‬سایر‭ ‬اشکال‭ ‬معالجوی‭ ‬صورت‭ ‬گیرد‭.‬

ج‭ – ‬تداوی‭ ‬های‭ ‬غیردوایی‭ ‬Manual Therapy‭:‬

تاالحال‭ ‬شواهد‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬مؤثریت‭ ‬طب‭ ‬سوزنی‭ (‬Acupuncture‭) ‬در‭ ‬تداوی‭ ‬این‭ ‬پرابلم‭ ‬اندک‭ ‬و‭ ‬ضعیف‭ ‬است‭. ‬یک‭ ‬مطالعه‭ ‬سال‭ ‬۲۰۱۶م‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬نتایج‭ ‬بهتر‭ ‬این‭ ‬تداوی‭ ‬نزد‭ ‬مریضان‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مکرر‭ ‬‭(‬Frequent Tension Headaches‭) ‬دارد،‭ ‬ولی‭ ‬مطالعهٔ‭ ‬فوق‭ ‬ضرورت‭ ‬مطالعات‭ ‬بیشتر‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مورد‭ ‬که‭ ‬طب‭ ‬سوزنی‭ (‬Acupuncture‭)‬‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬روش‭ ‬های‭ ‬دیگر‭ ‬تداوی‭ ‬مقایسه‭ ‬نماید،‭ ‬توصیه‭ ‬کرد‭.‬

مصابین‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬اغلب‭ ‬از‭ ‬تداوی‭ ‬وضعیت‭ ‬دادن‭ ‬ستون‭ ‬فقرات‭ ‬‭(‬Spinal Manipulation‭)‬‭ ‬تداوی‭ ‬انساج‭ ‬رخوه‭ ‬‭(‬Soft Tissue Therapy‭) ‬وتداوی‭ ‬نقطات‭ ‬حساس‭ ‬یا‭ ‬نقاط‭ ‬محرکه‭ ‬مایوفشیلMyofascial Trigger Point Treatment‭) ‬استفاده‭ ‬میکنند‭. ‬نتایج‭ ‬مطالعات‭ ‬مؤثربودن‭ ‬آنها‭ ‬مختلط‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬یک‭ ‬بررسی‭ ‬سیستیماتیک‭ ‬سال‭ ‬۲۰۰۶‭ ‬کدام‭ ‬شواهد‭ ‬قوی‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬مؤثر‭ ‬بودن‭ ‬تداوی‭ ‬های‭ ‬فوق‭ ‬برای‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬بدست‭ ‬نیامد‭.  ‬یک‭ ‬بررسی‭ ‬سال‭ ‬۲۰۰۵م‭ ‬شواهد‭ ‬ضعیف‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬مؤثر‭ ‬بودن‭ ‬تداوی‭ ‬های‭ ‬Chiropractic Manipulation‭ ‬نزد‭ ‬مصابین‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬دریافت‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬نشان‭ ‬داد‭ ‬که‭ ‬تداوی‭ ‬کایروپرکتر‭ ‬ممکن‭ ‬نزد‭ ‬مصابین‭ ‬سردرد‭ ‬تنشی‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬سردردی‭ ‬مایکرن‭ ‬مؤثرتر‭ ‬باشد‭.‬

یک‭ ‬بررسی‭ ‬سال‭ ‬۲۰۰۴م‭ ‬نشان‭ ‬داد‭ ‬که‭ ‬مانیپولیشن‭ ‬های‭ ‬ستون‭ ‬فقرات‭ ‬ممکن‭ ‬در‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬مایگرن‭ ‬و‭ ‬تنشی،‭ ‬و‭ ‬مانیپولیشن‭ ‬های‭ ‬ستون‭ ‬فقرات‭ ‬و‭ ‬تمرینات‭ ‬گردن‭ ‬ممکن‭ ‬در‭ ‬سردردی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬درد‭ ‬گردن‭ ‬مؤثر‭ ‬باشد‭. ‬دو‭ ‬بررسی‭ ‬سیستیماتیک‭ ‬دیگر‭ ‬که‭ ‬بین‭ ‬سال‭ ‬های‭ ‬۲۰۰۰‭ ‬و‭ ‬۲۰۰۵‭ ‬منتشر‭ ‬شد،‭ ‬شواهد‭ ‬قاطع‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬مؤثریت‭ ‬مانیپولیش‭ ‬ستون‭ ‬فقرات‭ ‬‭(‬Spinal Manipulation‭)‬‭ ‬را‭ ‬نشان‭ ‬نداد‭.‬یک‭ ‬بررسی‭ ‬سیستیماتیک‭ ‬تداوی‭ ‬های‭ ‬Manual‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬۲۰۱۲م‭ ‬نشان‭ ‬داد‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬تداوی‭ ‬ها‭ ‬ممکن‭ ‬در‭ ‬کاهش‭ ‬هردو‭ ‬یعنی‭ ‬تکرر‭ ‬و‭ ‬شدت‭ ‬سردردی‭ ‬های‭ ‬تنشی‭ ‬مؤثر‭ ‬باشند‭. ‬

مطالعات‭ ‬اشاره‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬دارد،‭ ‬که‭ ‬نزد‭ ‬مصابین‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬ممکن‭ ‬مساژ‭ ‬و‭ ‬فزیوتراپی‭ ‬مفید‭ ‬باشد‭. ‬ولی‭ ‬علیرغم‭ ‬مفید‭ ‬بودن،‭ ‬این‭ ‬بررسی‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نکته‭ ‬نیز‭ ‬اشاره‭ ‬میکند‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬دراز‭ ‬مدت‭ (‬۶‭ ‬ماه‭) ‬هیچ‭ ‬تفاوت‭ ‬بین‭ ‬مؤثریت‭ ‬TCA‭ ‬مثلاً‌‭ ‬امیترپتلین‭ ‬و‭ ‬فزیوتراپی‭ ‬نزد‭ ‬مصابین‭ ‬سردردی‭ ‬تنشی‭ ‬مزمن‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭.‬

Back to top button